Kot Pantolon Olarak Bildiğimiz Blucinin Bilinmeyen Hikayesi

Kot Pantolon Olarak Bildiğimiz Blucinin Bilinmeyen Hikayesi. Kot kelimesinin aslında bir jean pantolon markasının sahibi olan kişinin soy ismi olduğu biliyor muydunuz? Kot pantolon hayal ettiğinizden çok çok farklı bir hikayeye sahip. Kotun bilinmeyen hikayesine geçiş yapmadan önce, nasıl kot pantolon olduğunu anlamak için farklı bir örnek vermek istiyorum. Düşünün, bir yemeği yaparken sanayağ koyarsınız değil mi? Oysa kullandığınız aslında sanayağ değil, margarindir. Fakat Sana markası o kadar dilimize yerleşmiştir ki, yağ türünün margarin değil, sanayağ olduğunu düşünürüz. Aynı Kot markasında olduğu gibi…

Kot Nedir?

Kot aslında sanıldığı gibi bir pantolon çeşidi ya da kumaşın adı değildir. Aynı sanayağ örneğinde olduğu gibi, ‘Levis alacağım’, ‘bugün kendime Loft ya da Mavi baktım’ gibi diyologlar ile karşılaştınız mı? En azından ülkemiz için, bu cevap ‘hayır‘ olurdu. Çünkü zaten uzun yıllardır ‘kot pantolon’ ya da ‘kot’ terimlerini bunlar yerine kullanıyoruz ve unutmayın, ilk olan her zaman kültleşir. Öyle ki Google çevirilerinde bile Jean kelimesinin karşılığı kottur. Bu da Kot markasının, hikayesindeki bilinmeyenleri ile bizim için tür haline gelecek kadar hayatımızda büyük bir yeri olduğunu gösteriyor.

Kot Pantolon Yani Blue Jean Nereden Gelir?

Kot markasının tarihini incelemeden önce kot pantolon hayatımıza nasıl girdi ve nereden geldi, bunlara bir bakalım. Denim kumaş, Blue Jeans adı verilen denim ürünlerinin ham kumaşıdır. Blue jeans ise, kot pantolon, kot ceket, kot gömlek olarak bildiğimiz, denim kumaş ve indigo boyar maddenin birleşimi ile üretilen ürünlerin genel adıdır. Yani Blue Jeans ve kot bizim anlayışımızda aynı ürünlerdir ve denim de bu ürünlerin ham maddesidir, diyebiliriz. Farklı özelliklere sahip olması da denimi diğer kumaşlardan ayıran, sağlam ve sürekli kılan ekstra bir özelliktir.

Blue Jean’ in Özellikleri ve Tarihi?

• En az 500 yıllık bir geçmişe sahiptir.
• İndigo boyar madde ile boyanan pamuk, gabardin gibi lifler elde edilir. Bu liflerin dimi örgüsü ile dokunmasından oluşan denim kumaşla da Jean ürünleri üretilir.
• Sağlamlığı tercihen ipliklerin Z bükümlü, dokumanın S yollu oluşundan kaynaklanır. Bu şekilde az esnek ve sağlam kumaşlar elde edilir.
• Diegonal dokumasının yalnızca çözgüsü indigo ile boyanır ve bu sayede kırçıllı Jean görünümü ortaya çıkar.
• Rivayete göre ilk kez Santa Maria Gemisinde, Genovalı denizcilerden görülmüştür. O zamanlar şayak kumaşıdır ve indigo boyar madde ile boyanmıyordur. Daha sonra keşifler sırasında indigo boyar maddesi bulunur ve bu maddenin mavi boya bıraktığı keşfedilerek lifler boyanır. İndigo ile yeşile dönen lifler, oksijen ile tepkimeye geçtiğinde renk mavi olur ve daha estetik görünür.

 

• İlk kot pantolon olarak, sağlam oluşu sebebi ile özellikle madende çalışan işçiler tarafından kullanılmıştır.
• Jean sözcüğünün ise Genova yani ‘genes’ sözcüğünden geldiği düşünülüyor.
• İlk blue jean görünümünün Levi’s pantolon olduğu söylenir.

Blue Jean’ in Dünyaya Yayılması Ve Kullanım Alanı

• Marlon Brando, James Dean, Elvis Presley, Marilyn Monroe gibi sinema sanatçılarının, sinemanın insanlar için moda unsuru olduğu bir dönemde parlaması ile dünyaya yayılmaya başlar.

• Diesel, Levi’s gibi markaların bizim deyişimiz ile kot pantolon olan Jean’ in yayılmasında önemli rolü vardır.

• Greenpeace tarafından kimyasal maddelerinin yoğunluğu sebebiyle büyük tepki gören ve engellenmeye çalışılan blue jeanler, zamanla kimyasalları ve kullanılan işlemler açısından geliştirilmiştir.
• Yakın zamanda çalışanlarının 10 yıl sonrasında emekli olabilme hakkı olduğu ‘kumlama’ bölümü sağlık sebebiyle yasaklanmıştır.
• Bugün moda dünyasında denim kumaş, spor ürünleri ve bulue jeanlerde daha çok kullanılır, aynı zamanda az oranlarda olsa da haute couturede de kendisine yer bulur.

• Denim daha belli ve kesin bir yol çizmeyen ve tasarım açısından önü açık, yönlendirilebilecek deneysel bir üründür. Deneysel ve avangart çalışmalara malzeme olsa da henüz bir moda elemanına dönüşmemiş ve süre kazanmamıştır. Çünkü kullanımı ve rahatlığı açısından her dönemde, trend gözetmeksizin tüketiciler tarafından yoğun olarak tercih edilir.

Kot Pantolon Ülkemize Nasıl Ve Ne Zaman Geldi?

İndigo boyar madde kimyasal olarak üretilmeye ve Avrupa’nın Hindistan’ a bağımlılığı kesilmeye başladığında Jean yani bizim deyişimiz ile kot pantolon tüm dünyaya yayılmaya ve alt kesimin de kullanımına olanak sağlamaya başladı. Belli markalar ve sinema oyuncuları sayesinde dayanıklılığı ile reklam olan jeanler, 1950ler’ de, Fransa’ ya La Deveze Derrox’ da eğitim almaya giden göçmen bir Türk terzi olan, Muhteşem Kot tarafından keşfedilir. Türkiye’ ye döndüğü zaman bu kumaşı ve bu kumaştan pantolonlar üretmeyi başarır. 1960lar’ da ise hatırı sayılır bir kot pantolon üretimine ulaşır. Bu sayede dilimize yerleşen denimden üretilen, Jean türü Kot markası oluşur. İşte Kot pantolon terimi de buradan geliyor.

Kotun Marka Olduğunu Neden Bilmiyoruz?

Zamanla yayılan kot pantolon furyasından sonra ünlü ve büyük markaların sektöre girişi de gecikmedi tabi ki. Bu sebeple birden parlayan Kot markası, ne kadar kendini tanıtmaya ve kot pantolon üretimine devam etmeye çalışsa da, bu markalar ile baş edemedi. Muhteşem Kot’ dan oğlu Aytaç Kot’ a miras kalan ve rekabet sebebiyle sektöre tutunamayan marka, sonunda üretimi durdurmak zorunda kaldı. Birçok denim üreten firmanın, marka olması sebebiyle kullanılmasından hoşlanmadığı Kot kelimesi de ülkemizde dillere bir pantolon çeşidi olarak yerleşti.